Η ονομασία Μυρτιδιώτισσα, ως προσωνύμιο της Παναγίας μας, προέρχεται από την εικόνα που βρέθηκε στα Κύθηρα ανάμεσα σε μυρτιές. Από εκεί οι Κυθήριοι του Αλίμου έφεραν αυτή την παράδοση και διέδωσαν την τιμή στην Παναγία την επονομαζομένη και Μυρτιδιώτισσα.
Πιο συγκεκριμένα, η αυθεντική εικόνα της Θεοτόκου με τον Χριστό βρέθηκε από έναν βοσκό σε μια κοιλάδα νοτιοδυτικά του νησιού γεμάτη από μυρτιές , που ονομάζεται Μυρτίδια, πιθανότατα τον 13ο αιώνα μΧ. ή κατά άλλους το 1160 ή κατά κάποιους άλλους ερευνητές τον 15ο αιώνα. Λόγω της τοποθεσίας, η Θεοτόκος έλαβε το προσωνύμιο ‘‘Μυρτιδιώτισσα” και η εικόνα ονομάστηκε εικόνα της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας. Στην εικόνα αρχικά διεκρίνοντο καθαρά τα χαρακτηριστικά μέχρι στέρνων της Θεομήτορος και του Χριστού με την πάροδο όμως του χρόνου απέκτησε σιγά-σιγά το σκούρο χρώμα.
Βάσει της παράδοσης, πολύ πιθανό είναι ότι η ιστόρηση της εικόνας αυτής έγινε από τον Ευαγγελιστή Άγιο Λουκά ( 1ος μΧ αιώνας) .
Λόγω των συχνών πειρατικών επιδρομών η εικόνα μεταφέρθηκε στο φρούριο της πρωτεύουσας των Κυθήρων από όπου και επανήλθε στα Μυρτίδια μεταξύ του 1824 και του 1855, το έτος δε 1915 μεταφέρθηκε στην Αθήνα μαζί με άλλες θαυματουργές εικόνες (Παναγία της Τήνου, Χρυσαφίτισσα, και άλλες) για τις δεήσεις που γίνονταν με σκοπό την αποκατάσταση της υγείας του Βασιλέως Κωνσταντίνου.
Η αγάπη των Κυθηρίων φύλαξε την εικόνα μέσα σε μια ολόχρυση επένδυση, αληθινό αριστούργημα φτιαγμένο από τον κρητικό καλλιτέχνη Νικόλαο Θεόφιλο Σπαθάκη κατά το έτος 1837 (Μαρτίου 12 όπως είναι χαραγμένο).
Στο κάτω μέρος της χρυσής επένδυσης απεικονίζονται τρία θαυμαστά γεγονότα-θαύματα: η εύρεση της εικόνας από τον βοσκό, το θαύμα της θεραπείας του παραλύτου στις 24 Σεπτεμβρίου (αρχές του 17ου αιώνα) και το θαύμα της διάσωσης του φρουρίου των Κυθήρων από τους κεραυνούς (22 Ιανουαρίου 1829) κατά την διάρκεια της φύλαξης της εικόνας της Παναγίας εντός του φρουρίου του νησιού για τον φόβο των πειρατών που μάστιζαν τότε την Μεσόγειο.
Αξίζει να αναφερθεί ότι στο στέμμα της Πανσέπτου Εικόνας της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας, υπάρχει προσαρμοσμένο «Πολυτιμότατον αδαμαντοκόλλητον εν σχήματι ημισελήνου χρυσούν κόσμημα». Σύμφωνα με όσα ο αείμνηστος Σοφοκλής Καλούτσης, ο υμνογράφος της Μυρτιδιώτισσας διέσωσε , βρισκόταν κάποτε στα Κύθηρα, κάποιος Τούρκος πλούσιος και επιφανής, εγκατεστημένος στην τουρκοκρατούμενη Κρήτη, ο οποίος ήταν Μωαμεθανός. Κάποια ημέρα παρατήρησε ασυνήθη συγκέντρωση κόσμου, στην πλατεία του Μητροπολιτικού Ναού του Εσταυρωμένου στη Χώρα. Ρώτησε τι συμβαίνει και του είπαν ότι το Νησί μαστίζεται από πολύμηνη ανομβρία και για αυτό θα πραγματοποιηθεί Λιτανεία της Αγίας Εικόνας της Μυρτιδιώτισσας, η οποία είχε ήδη κατέβει από το κάστρο που φυλασσόταν τότε και βρισκότανε μέσα στον Εσταυρωμένο. Όμως ο ουρανός ήταν καταγάλανος και δεν φαινόταν ούτε ίχνος νέφους στον ορίζοντα. Ο Τούρκος εχλεύασε αυτή την ενέργεια γιατί η λογική έλεγε ότι δεν θα φέρει αποτελέσματα. Και ήταν τόσο σίγουρος για αυτό, που δήλωσε ότι εάν μετά την Λιτανεία επακολουθήσει βροχή, θα αφιέρωνε το χρυσό κόσμημα της ημισελήνου που είχε μαζί του, στην Ιερή Εικόνα. Η Λιτανεία έγινε με κατάνυξη και οι Κυθήριοι γονυκλινείς παρακάλεσαν για την λύση της ανομβρίας. Και το θαύμα έγινε. Μόλις η Ιερά Πομπή επέστρεψε στον Ναό, άρχισε να πέφτει ραγδαία βροχή. Ο αλλόθρησκος τήρησε την υπόσχεση του και αφιέρωσε το κόσμημα στην Παναγία. Πότε έγινε αυτό δεν αναφέρεται. Ίσως έγινε πριν το 1837 μ.Χ., γιατί πιθανολογείται ότι ο Σπαθάκης έκανε την την προσαρμογή της ημισελήνου στο στέμα της Παναγίας «Εις αιωνίαν ανάμνησιν του τελεσθέντος θαύματος της λύσεως της ανομβρίας».Πιθανόν λοιπόν η αφιέρωση να είχε προηγηθεί του 1837 μ.Χ.
Η εικόνα της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας συνδέεται άμεσα με πάμπολλα θαύματα στο νησί των Κυθήρων και πολλές τοπικές παραδόσεις και εκκλησιαστικά έθιμα του νησιού συνδέονται με την Παναγία την Μυρτιδιώτισσα, όπως η μεταφορά της εικόνας την Κυριακή της Ορθοδοξίας από τα Μυρτίδια στο κάστρο, την «γύρα» της εικόνας για δεκαπέντε μέρες μετά το Πάσχα στα διάφορα χωριά και πολλά άλλα.
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ
Ἦχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε
Λαοί νῦν κροτήσωμεν,
δεῦτε τάς χεῖρας πιστῶς
καί ἄσωμεν ἄσμασι τῇ Θεομήτορι
ἐν πόθῳ κραυγάζοντες˙
Χαῖρε ἡ προστασία
πάντων τῶν δεομένων
Χαῖρε ἡ σωτηρία
τῶν τιμώντων σε πόθῳ,
Χαῖρε ἡ τῷ παραλύτῳ
τήν ἴασιν βραβεύσασα.
ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ
Ἦχος γ΄. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ὡς λαμπρὸν διάδημα, καὶ θεοδώρητον στέφος, τὴν σεπτὴν Εἰκόνα Σου, τῶν Κυθηραίων ἡ Νὴσος, κέκτηται τὴν ἐν μυρσίναις φανερωθεῖσαν Δέσποινα Θεοχαρίτωτε καί συμφώνως, Σοὶ τὸν ὕμνον ἀναμέλπει· Παρθένε χαῖρε πάντων ἡμῶν ἡ χαρά.
ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟΝ
Χαῖρε ἡ ἐν πόαις τῶν μυρσινῶν, τὸ Εἰκόνισμά Σου, φανερώσασα θαυμαστῶς, ἄγκυραν ἐλπίδος πηγὴν θείων θαυμάτων καὶ καύχημα Κυθήρων Ἄχραντε Δέσποινα.
Πηγή: https://myrtidiotissa-alimou.gr/i-ikona/
Leave a Reply